Vaak worden appels uit hoogstamboomgaarden niet geoogst omdat de oogst, ladder op en af, niet rendabel is voor appels die te klein of te groot zijn voor een winkelschap, of die een vlekje hebben. Bij cider is dit een ander verhaal; het gaat om de smaak van het sap. Bij Elegast Cider op de Utrechtse Heuvelrug draait het ook om de smaak.
Elegast maakt op ambachtelijke wijze ciders van onbespoten fruit, zowel van Eko-gecertificeerde boeren als van kleine leveranciers die om redenen van schaal eigenlijk niet in aanmerking komen voor certificering. Maar naast smaak is juist denken in kringlopen en duurzaamheid een speerpunt van deze jonge ciderij en dus kiezen we er bij Nieuw Mos voor dit bedrijf volledig te omarmen en diverse producten van hun makelij aan te bieden.
Joren Jacobs
Ondernemer bij Nieuw Mos
Hoogstamboomgaarden
Ze zijn overblijfselen van een biodivers en gevarieerd landschap van houtwallen, hagen, lanen, bosjes, solitaire bomen, en boomgaarden: een landschap met veel natuur en leven. Sinds de jaren 1980 is 50% van het vogel- en insectenleven verdwenen door de grootschalige moderne landbouw.
Hoogstamboomgaarden zijn reservaten: de oude bomen hebben holtes voor vleermuizen en vogels, de oude bast en dode takken zijn een habitat voor insecten, we komen overal mossen, korstmossen en zwammen tegen op de bomen, en ook het gras en de kruiden onder de bomen zijn divers in flora en fauna.
“Hoogstamboomgaarden zijn reservaten: de oude bomen hebben holtes voor vleermuizen en vogels, de oude bast en dode takken zijn een habitat voor insecten”
Doordat de appels (en peren en pruimen) van deze boomgaarden nu benut worden voor het maken van cider, is er een verdienmodel voor de eigenaren van de boomgaarden, waarmee de bomen in stand gehouden kunnen worden.
Waar vind je dat mooie fruit?
Elegast oogst langs de Vecht, Kromme Rijn, en in de Betuwe langs Linge en Waal, stuk voor stuk op prachtige plekken. Van oudsher werd op de oeverwallen langs deze grote en kleine rivieren fruit geteeld.
De grond is rijk maar ook doorlatend, perfect voor fruitbomen. Nog steeds behoren de hoogstamboomgaarden er tot kenmerkende landschapselementen. Op veel plekken in Nederland zijn ze verdwenen, omdat laagstamfruitteelt met kunstmatige bemesting en besproeiing meer ton per hectare oplevert.
De nadelen daarvan zijn echter, dat de biodiversiteit van de boomgaarden verdwenen is, en dat veel historische appelsoorten verdwijnen. De plekken waar geoogst wordt, brengt de cidermaker stapsgewijs letterlijk in kaart. Bij een bezoek aan de ciderij, kun je eens vragen naar het boekje met de omschrijvingen en plattegronden.
Betrokken zijn
Tijdens de oogstdagen van half september tot half oktober kan Elegast extra plukkers gebruiken die mee willen op deze mooie dagen. Doordat er van de oogst een mooie en gezellige buitenactiviteit gemaakt wordt, is het harde werken geen probleem maar een mooie ervaring.
Mocht je geïnteresseerd zijn om als vrijwilliger mee te gaan of wil je meer weten over dit mooie bedrijf, kijk dan op de website: www.elegastcider.nl.
Joren Jacobs
Ondernemer Nieuw Mos
