Voor een zoogdier zou zogen bij de moeder de normaalste zaak van de wereld moeten zijn. Toch is het aantal boerderijen waar kalveren bij de moederkoe blijven schaars geworden. Voor iedere melkveehouder is het een zoektocht hoe de kalfjes bij de koe kunnen blijven.
Voordelen zijn dat de kalfjes een betere weerstand opbouwen, dus minder snel ziek worden, en dat koe en kalf diereigen gedrag kunnen vertonen. Maar er zijn ook nadelen. Het vergt aanpassingen en extra aandacht op de boerderij, zoals op punt van of het kalf niet te veel of juist te weinig melk binnenkrijgt, en het is belangrijk dat de kalfjes niet verwilderen en gezond blijven. Daarnaast kan de melk dat het kalf drinkt niet meer verkocht worden. Kortom, dit is een onderwerp dat de boer hoofdbrekens oplevert.
Ruben Kool
Ondernemer bij Nieuw Mos
Koetjes en kalfjes
Intussen is het overduidelijk dat de landbouw en veehouderij vanwege allerhande milieuproblematiek drastisch zullen moeten veranderen. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft al verschillende scenario’s laten uitwerken over de toekomst van de veehouderij, waarvan het meest vriendelijke en toekomstbestendige scenario is dat alle kalfjes langer op een melkveebedrijf blijven. Zo’n melkveehouderij is niet alleen vriendelijker voor moederkoe en haar kind, maar ook voor het milieu. Tijd dus om te stoppen met praten over koetjes en kalfjes en de koe bij de hoorns te vatten. Samen met consumenten en de boeren van Zuiver Zuivel kunnen we hier verandering in brengen.
Welke eisen stelt Stichting Demeter?
Bij biodynamische bedrijven staan dieren in dienst van de akkerbouw en ondersteunen ze de bodemontwikkeling. Er is respect voor de aard en eigenheid van elk dier. Daar passen geen megastallen met extreme vleesrassen bij of koeien waar zoveel mogelijk melk uit gehaald kan worden. Een van de normen van Stichting Demeter is dat kalveren vanaf 7 dagen oud in groepsverband moeten worden gehouden. En ze moeten naar hun aard kunnen bewegen. Zowel het bio- als het Demeter-keurmerk stellen geen norm dat kalfjes bij de moeder moeten blijven. Een deel van de biodynamische boeren van Zuiver Zuivel kiest er nu wel voor om de kalveren bij de koe te laten lopen.
Zuiver Zuivel vat de koe bij de hoorns
De biodynamische zuivel van Zuiver Zuivel is afkomstig is van koeien van 25 biodynamische melkveehouders. Al deze melkveehouders kijken naar welke stappen zij als individueel bedrijf en als groep op het gebied van kalf bij de koe kunnen nemen. Zo heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden waarbij de melkveehouders diverse voorbeelden van kalf bij koe hebben gezien. Er is bekeken hoe dit in te passen is in een bedrijfsvoering en er is gesproken over de manier waarop dit gerealiseerd kan worden. In vervolg op deze bijeenkomst is een werkgroep ‘Kalf bij koe’ ingesteld. De werkgroep bestaat uit melkveehouders die wel en niet de kalveren bij de koe houden. Zij onderzoeken of en zo ja op welke wijze bij de boeren van Zuiver Zuivel die nog geen kalf bij de koe houden hier invulling aan kunnen gegeven. Bij de boeren waar alle dieren kunnen blijven, blijven de alle kalfjes minimaal drie maanden bij de moeder. Stierkalfjes waarvoor geen plek is op dezelfde boerderij blijven minimaal 35 dagen bij de koe en groeien daarna op bij een ander biologisch bedrijf.
“Als biodynamische boer beschouw ik mijn bedrijf als één geheel”
Natuurlijke eenheid
Eén van de melkveehouders die zijn kalfjes bij de koe laat is Durk Oosterhof, biodynamisch melkveehouder te Drachten. Durk: “Ik heb op een gegeven moment mijn oude patroon van hoe ik met koe en kalf omging doorbroken en ben gestart met het kalfje bij de koe te laten. Het grappige is: niet alleen voor de koe en het kalf maar ook voor mijzelf is het er leuker op geworden. De moederkoe besteedt 24 uur per dag aan de zorg van haar kalf, tijd die ik er nooit aan zou kunnen besteden. Als biodynamische boer beschouw ik mijn bedrijf als één geheel: ik knip de processen niet in deelstukjes op maar bekijk ze in samenhang. Door het kalfje bij de moederkoe te laten zogen, houd ik die natuurlijke eenheid in stand.”
Koeienwijsheid
Ook voor Armando Kok, melkveehouder in De Glind, is het kalf bij de koe houden een stap in de richting van een zo natuurlijk mogelijke melkveehouderij: “Bij ons lopen de kalfjes bij de melkkoeien in de kudde. Voor de moederkoe is het fijn om haar kind bij zich te houden; daarmee kan ze haar natuurlijke moederinstinct uitleven. Naast de jonge kalfjes heb ik ook graag wat koeienwijsheid (oudere koeien) in de kudde staan. Door die verschillende leeftijden vormen onze koeien een evenwichtige kudde. Ik zie sterke sociale banden en ze helpen elkaar.”
Hondspol zuivel
Bij Nieuw Mos verkopen we een heel aantal producten van Zuivel Zuivel. Tot voor kort alleen juist niet de halfvolle en volle melk, omdat we die lokaal van de de Hondspol uit Driebergen betrekken. Bij de Hondspol hebben ze het ook geprobeerd om de kalfjes bij de koeien te laten, maar daar merkten ze dat de kalfjes verwilderden. Omdat de Hondspol primair een zorgboerderij is met veel mensen op het erf was dit niet haalbaar.
Omdat we dit nieuwe initiatief van Zuiver Zuivel wel van harte steunen, hebben we besloten naast de Hondspol Demeter-melk in flessen nu ook de halfvolle en volle melk van Zuiver Zuivel in het assortiment op te nemen, zodat iedereen zelf kan kiezen. De producten van ‘kalfjes bij koe’-boeren zijn vanaf nu verkrijgbaar en te herkennen aan het ‘Kalf en koe blijven samen’-logo.
Bronnen: Kalfjesbijdekoe.nl, Stichting Demeter, Zuiver Zuivel
