In de winkel hebben we al vele jaren een klantenpas. Eerst heette deze pas de Groenpas, tegenwoordig de Nieuw Mos klantenpas. In het proces van het vormen van een nieuwe organisatiestructuur en het herijken van de waarden van Nieuw Mos hebben Ruben en ik ook de tijd genomen om deze pas tegen het licht te houden. Hieronder een korte weergave van ons proces en de uitkomst van ons onderzoek. Ik kan alvast verklappen, we houden de Nieuw Mos Klantenpas. De naam wordt wel wat korter: de Mospas.
Geschiedenis Groenpas
In 2009 startte landelijk het initiatief van de Groenpas en begin 2010 kwam de pas ook bij de toenmalige Natuurwinkel Amersfoort. Ontstaan vanuit een initiatief van Stichting Promotiebureau Biologische Speciaalzaken. Klanten schaften voor €100 de Groenpas
Anita Groenendijk & Ruben Kool
Ondernemers bij Nieuw Mos
aan en ontvingen een jaar lang 6% korting op alle producten. ‘De korting van 6 procent staat symbool voor de btw die de winkelier op dit moment moet afdragen aan de omzetbelasting, terwijl biologische productie het milieu nauwelijks belast. Met deze kortingsactie willen de winkels ook een signaal afgeven naar de politiek om de btw op biologische producten af te schaffen’, aldus Bert van Ruitenbeek in 2009. Helaas is dat idee er nooit doorheen gekomen in de politiek. ‘De winst van de groenpas voor consument en winkelier is dat de winkeleigenaar voor zijn investeringen geen geld bij de bank hoeft te lenen en dat rentevoordeel middels kortingen teruggeeft aan de klant.’ Inmiddels is de BTW 9% geworden, zijn de rentes van banken nog veel meer gestegen en is de pas bij Nieuw Mos zijn eigen leven gaan leiden.
De Groenpas staat symbool voor de 6% btw afdracht
De afgelopen jaren
In de afgelopen jaren kon je als klant nog steeds voor €100 een Nieuw Mos klantenpas aanschaffen en ontving je een jaar lang 6% korting op je boodschappen. Die €100 werd voorheen niet specifiek gereserveerd voor investeringen, ook al werden er natuurlijk wel investeringen gedaan. Met die €100 euro werd deels de korting betaald en werd er regelmatig een schenking gedaan aan groene lokale initiatieven. Zo is er geld aan boer Frank van den Berg van de Landouw in de Glind geschonken, er is geld geschonken aan de Stadswormerij van Amersfoort. Vorig jaar is er aan het initiatief van Land in Zicht in Amersfoort Noord geschonken en dit jaar hebben we een schenking aan de Frans en Hilde Hof gedaan, een groen initiatief in de Amersfoortse binnenstad. Inmiddels is Nieuw Mos uitgebreid met een duurzaam warenhuis en een biologische saladebar en is de 6% korting ook daar geldig en zijn er ruim 300 pashouders.
Onderzoek naar geld
De afgelopen weken hebben Ruben en ik ons verdiept in wat de klantenpas voor ons betekent en hoe we zouden willen dat deze werkzaam is. We hebben nagedacht over de werking van geld, over het geven van korting, over waardebepaling, over loyaliteits-systemen en we hebben met diverse mensen daar gesprekken over gevoerd. We spraken met Jan Saal, oprichter van Helecon C.V., met daarin de samenvoeging van de woorden Helende Economie. Hij heeft zich In de afgelopen 30 jaar intensief beziggehouden met o.a. vraagstukken rond de werking van financiële verhoudingen op menselijke verhoudingen en persoonlijk ondernemerschap. En we spraken met Liesbeth Soer, zij heeft 15 jaar bij de Triodos bank gewerkt, voornamelijk op het gebied van Strategic Investments. Daarnaast is zij mede-initiatiefnemer van Aardpeer, een beweging die zich inzet voor het vrijmaken van grond die verpacht kan worden aan boeren die de natuur weer centraal willen zetten.
Waarde
Ken je de uitdrukking ‘het is maar net wat de gek ervoor geeft”? Dat is eigenlijk best een goede samenvatting van het begrip ‘waarde’. Want waarde is een subjectief gegeven, waarde beschrijft een realiteit die zich tussen mensen afspeelt. Daarom is ‘een eerlijke prijs’ ook een moeilijk begrip, want wat jij eerlijk vindt, kan de ander helemaal niet eerlijk vinden. Een leefbaar loon is al iets minder subjectief, alhoewel je nog kunt verschillen van inzicht wat daar dan allemaal onder valt.
In onze tijd is geld een uitdrukkingsmiddel van die waarde. Sinds we als mensheid rond 5000 v.Chr. overgestapt zijn op de landbouw ontstonden er voor het eerst echt overs die niet meer voor eigen gebruik, of d.m.v. ruilingen onderling, benut werden. Een hoeveelheid graan werd niet meer tegen een koe geruild maar er kwamen allerlei soorten geld. Er was dus al waarde en daar werd geld aan toegevoegd, goederen worden op die manieren ‘waren’.
Korting
Wat gebeurt er eigenlijk als je als winkelier korting geeft? Zeg je dan dat iets minder waard is dan als je eerst had gedacht? Of dat de klant iets minder waard vindt? Een grappig voorbeeld uit mij eigen ervaring is dat in de periodes van sale in het warenhuis het altijd veel meer voorkomt dat klanten kleding passen en in de paskamer laten hangen en dat in het niet-sale seizoen dit bijna nooit voorkomt. Zou hier iets onbewust iets van waardevermindering meespelen?
Het is goed om na te denken wat je beweegredenen voor het geven van korting als winkelier zijn. Hoop je zo meer te verkopen? Moeten spullen weg om plaats te maken voor een nieuwe collectie? Probeer je klanten een fijn gevoel te geven dat ze een voordeel hebben? Iets voordeliger aanschaffen dan dat het eerst was, is iets wat denk ik diep in ons als mensheid zit. Of we willen in ieder geval niet te veel betalen, dat geeft ons het gevoel bedonderd te zijn.
In 2024 hebben we een schenking aan de Frans en Hilde Hof gedaan, een groen initiatief in de Amersfoortse binnenstad.
De toekomst van de Mospas
We willen graag die €100 per jaar anders labelen. Een deel hebben we nog altijd nodig om de korting mee te financieren, ook al zal dit nooit afdoende zijn om de korting helemaal van te bekostigen. Maar daarnaast willen we €30 van die €100 gebruiken voor activiteiten of diensten die onze klanten helpen om betere duurzame keuzes te maken. We maken bijvoorbeeld het informatieve Nieuw Mos Magazine zonder advertenties. Maar denk ook aan workshops, informatieavonden of informatie op de website over producten, over achtergronden ed.
En €20 van die €100 willen we gebruiken om te kunnen schenken aan niet commerciële projecten die dat nodig hebben. Projecten of initiatieven die zich ook inzetten voor het welzijn van de aarde en de mensen op het gebied van duurzaamheid. Het liefst lokaal in Amersfoort of in de omgeving zodat er een persoonlijke band is en wij en de klant ook naar die plek of het initiatief toe kunnen. Vanaf 2025 kiezen we deze projecten graag vanuit de suggesties van pashouders, daar zullen we een proces voor inrichten.
Aan het einde van het jaar willen we een verslag maken met daarin informatie over de hoeveelheid passen en wat er met het geld is gebeurd. Transparantie vinden wij belangrijk hierin. De korting van 6% blijft gehandhaafd. Vanaf juni 2024 kan de Mospas aangevraagd worden via de website, je kunt daar ook direct afrekenen. Heb je al een Mospas? Dan krijg je voortaan een maand voor het verstrijken van je Mospas een mailtje met de link om via de website de pas te verlengen.
Wij willen graag dat klanten zich bij ons thuis voelen en samen met ons zich inzetten voor een duurzamere wereld.
Verbinding en de Mospas
Wij willen graag dat klanten zich bij ons thuis voelen en samen met ons zich inzetten voor een duurzamere wereld. Wij willen ons op een positieve manier inzetten voor meer biologische producten, faire kleding en gezonde voeding. In onze huidige economie is daar op individueel niveau vraag vanuit klanten voor nodig en plekken waar klanten deze producten kunnen kopen, zodat er in de keten duurzaam wordt verbouwd en geproduceerd. In dat werkveld
bevinden wij ons. Op landelijk of wereldlijk niveau zijn er andere krachten en machten aan het werk, daar houden weer andere mensen zich mee bezig. Tenzij we onze activiteiten naar ander gebieden uitbreiden, is het verkopen van biologische en duurzame producten zodat klanten zich er mee kunnen voeden, kleden en leven en dit goed is voor het welzijn van de aarde en de mens, hetgeen wat wij nu dagelijks bij Nieuw Mos doen. We zouden graag willen dat het aanschaffen van een Mospas de klant allereerst het gevoel geeft hij of zij daaraan bijdraagt. Een innerlijk ‘ja!, dat wil ik ook’-gevoel. Het is het aangaan van een verbinding met elkaar.
Ruben Kool en Anita Groenendijk
